دکتر حسین شکویی: جغرافیدان شهری

دکتر حسین شکویی در سال 1312 در محله راسته كوچه تبريز پا به این جهان گذاشت. تحصیلات ابتدائی را در مدرسه شمس شهر تبریز به پایان رسانید . پس از اتمام تحصیلات ابتدایی وارد دبیرستان لقمان شد و نزد بزرگانی چون عباس دیهیمی و تقی میر فخرایی مدرس زبان فرانسه در دانشگاه تبریز به کسب علم پرداخت.

حسین شکوئی در سال ۱۳۳۴ وارد دانشگاه تبریز و در رشته تاریخ و جغرافیا مشغول به تحصیل گردید. از اساتید وی در مقطع تحصیلی کارشناسی می توان به دکتر  منوچهر مرتضوی ،استاد ادیب طوسی، استاد قاضی و دکترجهانگیر صوفی اشاره کرد. حسین شکویی علاوه دانش آموز نمونه علمي و اخلاقي در دبيرستان ، در ورزش نيز گوي سبقت را از دیگران ربود تا جائي كه به مقام كاپيتاني تيم واليبال جوانان تبريز دست يافت و ساليان سال حتي تا تحصيل در دوره تحصيلات كارشناسي و كارشناسي ارشد اين ورزش و كاپيتاني را در تيم ملي تبريز برعهده داشت. و به گفته خودش بیش از آن که به استاد رشته جغرافیا شناخته شود به آبشار زن در دانشگاه تبریز شهرت داشت.

پس از اتمام دوره كارشناسي در سال 1337 به شغل دبيري روی آورد و در دبيرستان هاي اسكو، تبريز و تهران به تدريس پرداخت . در سال 1346 کارشناسی ارشد در جغرافياي انساني با درجه ممتاز را از دانشگاه تهران اخذ کرد.

حسین شکویی به پاس فعاليت هاي علمي در دوره كارشناسي ارشد، از دانشگاه ميشيگان آمريكا بورس تحصيلي دريافت و عازم اين كشور گردید

لیکن به خاطرمشکلات خانوادگي و احساس مسئوليتي كه در قبال خانواده خود داشت، تحصيلات دكتري را در آمريكا نيمه تمام رها و به دانشگاه تبریز بازگشت. در اين دوره با داشتن مدرك كار شناسي ارشد به درجه استادياري ارتقاء يافت. حسین شکویی این بار برای تحصیل در دوره دکتری راهی كشور تركيه گردید و در سال 1354 درجه دکتری خود را در رشته جغرافيای شهري با درجه ممتاز از دانشگاه استانبول اخذ نمود . با شكل‌گيري دانشگاه تربيت مدرس از سال 1364با پذيرش مسئوليت رشته علوم جغرافيايي به اين دانشگاه انتقال يافت و يكي از پايه‌گذاران دوره‌هاي تحصيلات تكميلي در كشور گرديد. در اين مقطع دکتر حسین شکویی با درجه دانشياري بسترهاي توليد علم را در حوزه علوم جغرافيايي را هموارتر ساخت و مسئوليت برنامه‌ريزي در علوم جغرافيايي را در کشور بر عهده گرفت و با حضور و عضويت در فرهنگستان علوم و شورای عالی سمت تلاش كرد تا اين مهم نهادينه شود. افزون براين در دانشگاه تربيت مدرس مسئوليت هایي چون مدير گروه، رئيس بخش، معاون پژوهشي دانشكده و معاون آموزشي دانشگاه را بر عهده داشته است. در سال 1374دکتر حسین شکویی به پاس خدمات علمی خود به علم جغرافیا به عنوان استاد نمونه کشوری و در سال 1383 به عنوان چهره ماندگار جغرافیا شد.دکتر شکویی در تعريف جديد علم جغرافیا که به گفته خودش تقريباً تكميل تعريف قبلي او از این علم است ، جغرافیا را چنین تعریف می کند : جغرافيا مطالعة روابط انسان با محيط، با انسان يا مكان، از طريق ميانجي‌گري فرايندهاي نهادي و ساختاري است.

دکتر شکویی در مصاحبه خود پس از انتخاب شدن به عنوان چهره ماندگار کشور چنین می گوید : جغرافيا براي من نوعي زندگي بود. اگر دوباره به دنيا بيايم، باز هم مدرس جغرافيا مي شوم. اما زندگي‌ خود را تنظيم و شيوة آن را عوض مي‌كنم. راه معلمي به جاي خود، تدريس جغرافيا و علاقه به جغرافيا هم به جاي خود، اما شيوة زندگي خود را اين طور انتخاب نمي‌كنم كه حالا انتخاب كرده ام.

از مهمترین آثار دکتر شکویی می توان به تدوین کتاب های دیدگاههای نو در جغرافیای شهری ( کتاب برگزیده سال 1367)، جغرافیایی اجتماعی شهرها ( کتاب برگزیده سال 1374)، جغرافیای کاربردی و مکتب های جغرافیایی، اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا (در دو جلد)، اشاره کرد. از دکتر حسین شکویی حدود بیش از50 مقاله در نشریات علمی از جمله پژوهش های جغرافیایی، رشد آموزش جغرافیا، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، مدرس علوم انسانی و ... به چاپ رسیده است.. وی علاوه بر سردبیری فصلنامه رشد جغرافیا طی دوازده سال ، عضو هیات تحریریه مجلات متعدد و معتبر علمی بود. راهنمایی سیزده پایان نامه کارشناسی ارشد و یازده رساله دکتری از جمله فعالیت های آموزشی دکتر حسین شکویی در دانشگاه تربیت مدرس است .