دکتر کاظم معتمدنژاد بنیانگذار رشته ارتباطات در ایران

دکتر كاظم معتمدنژاد پدر علوم ارتباطات و روزنامه نگاري ايران در سال 1313 هجري شمسي در روستاي مود از بخش مركزي شهرستان بيرجند در خانواده اي فرهنگي – روحاني به دنیا آمد. شغل پدرش فرهنگي و مدير دبيرستان بود.دکتر معتمد نژاد تحصيلات ابتدايي و قسمتي از تحصيلات متوسطه خود را در روستای مود وقسمت ديگر را در شهر بيرجند و سال ششم ادبي را در دبيرستان مروي تهران به پایان رسانید. يكسال در دانشگاه ادبيات زبان فرانسه خواند و سپس در رشته حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران مشغول تحصيل شد. در سال 1336 به اخذ درجه ليسانس و در سال 1339 به اخذ درجه دكترى در رشته قضائى از دانشكده حقوق و علوم سياسى دانشگاه تهران نائل گرديد. در زمان تحصيل در دوره كارشناسي با دكتر مصباح زاده مدير وقت روزنامه كيهان، كه استاد ايشان نيز بود رابطه دوستانه اي برقرار كرد. وقتي استاد از دانشجويان دوره دكتري براي همكاري در مؤسسه كيهان دعوت كرد، دكتر معتمدنژاد به محيط روزنامه وارد شد و بعد ازمدت زمان کمی از مترجمي فرانسه، به مسئوليت گروه خارجي و مقالات ارتقاء يافت.روزنامه كيهان براي دکتر کاظم معتمد نژاد بورسيه اي از دولت فرانسه دريافت كرد وپس از اعزام به فرانسه موفق به اخذ دكتراي حقوق، علوم سياسي از دانشگاه سوربن فرانسه گردید و همزمان از انستيتوي مطبوعات و علوم نظري دانشگاه پاريس دكتراي تخصصي روزنامه نگاري را دریافت کرد . وي در سال 1342 شمسي با انديشه تاسيس نخستين دانشكده روزنامه نگاري با كوله باري از دانش روزنامه نگاري، ارتباطات، حقوق و علوم سياسي به کشور بازگشت از سال 1344 ش در سمت استادياري در دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران مشغول فعالیت شد . دکتر معتمد نژاد از آغاز ورود به ايران با مؤسسه كيهان همكاري داشت.
مؤسسه كيهان در سال 1343 ش پيشنهاد دکتر معتمد نژاد را براي يك دوره عالي روزنامه نگاري پذيرفت و براي اين منظور از 25 نفر بين داوطلبان ديپلم انتخاب شدند. اين دوره عالي در پايان دوره دو ساله به مؤسسه عالي مطبوعات و روابط عمومي تغيير نام داد. وی از سال ۱۳۴۶ وکیل پایه یک دادگستری شده و از سال ۱۳۷۹ مشاور حقوقی اتحادیه بین‌المللی ارتباطات دور بود . اسم مؤسسه در سال 1350 شمسی به دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي تغيير يافت. در اين وقت دکتر معتمد نژاد از دانشياري دانشكده حقوق دانشگاه تهران استعفا و در سمت معاونت دانشكده در دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي مشغول به فعالیت شد.
طی سال های 59-1356 دکتر معتمد نژاد سمت رياست دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي را بر عهده داشت. دانشكده مذكور با پيش آمدن انقلاب اسلامي تعطيل و در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي به عنوان يك گرايش ادغام گردید. دكتر معتمدنژاد با تعطيل شدن دانشگاه ها، به شهر پاريس رفت و در آنجا به تدريس و تحقيق پرداخت. دکتر معتمد نژاد بعد از انقلاب در سال 1368 ش به ايران بازگشت و در تاسيس دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي مشاركت فعال دشت. و از جمله افرادی بود که در راه اندازي دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري در دانشکده تلاش های زیادی کرد و در سال 1375 با پذيرفته شدن دوره دكتراى ارتباطات در وزارت فرهنگ و آموزش عالى به آرزوى ديرين خود رسيد
دكتر معتمدنژاد در طول حیات خویش استاد تمام وقت دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي بود و درتشكيل و عضويت انجمن فرانسوي علوم ارتباطات و اطلاعات، انجمن بين المللي تحقيق در ارتباطات جمعي ،انجمن دفاع از آزادي مطبوعات، انجمن بين المللي حقوق قضا،انستيتوي بين المللي ارتباطات نقش عمده ای داشته است.

زنده یاد دکتر معتمد نژاد در رشته خودش سوابق کاری متعددی دارد که از مهمترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

- مشاور حقوقی اتحادیه بین‌المللی ارتباطات دور

- عضو هیأت مؤسس مرکز مطالعات فراملی ارتباطات و اطلاعات در کشورهای آسیا ،آفریقا و آمریکای لاتین ، پاریس

- عضو مؤسس مرکز پژوهش‌های ارتباطات وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی و وزارت پست و تلگراف و تلفن
- پیشنهاد دهنده تاسیس مرکز مطالعات و تحقیقات ارتباطات در آسیای مرکزی با همکاری یونسکو در تهران .

- عضویت در انجمن‌های علمی بین‌المللیعضو انجمن بین‌المللی تحقیق در ارتباطات جمعی

- عضو انجمن بین‌المللی حقوق فضا

- عضو انجمن فرانسوی علوم ارتباطات و اطلاعات

دکتر معتمد نژاد 29 عنوان كتاب نگاشته بود كه از ميان آنها تنها 9 اثر چاپ شده، پنج عنوان هم آماده چاپ و پانزده عنوان كتاب ديگر در حال آماده شدن براي چاپ و انتشار است برخی از تالیفات استاد دکتر کاظم معتمدنژاد عبارتند از:

- معتمدنژاد، دکتر کاظم. اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی. تهران: مرکز پژوهش‌های ارتباطات، ۱۳۸۲

- معتمدنژاد، کاظم. ارتباطات بین‌المللی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی؛ دانشکده علوم اجتماعی، ۱۳۷۲

- معتمدنژاد، کاظم. مطالعات و تحقیقات انتقادی در ارتباطات اجتماعی. تهران: صدا و سیما؛ واحد تحقیقات اجتماعی و ارزشیابی برنامه‌ها، مهرماه ۱۳۶۸

- معتمدنژاد، کاظم. مطالعات و تحقیقات انتقادی در ارتباطات اجتماعی. تهران: سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی، تابستان ۱۳۶۷

- معتمدنژاد، کاظم. وسایل ارتباط جمعی؛ جلد یکم: چاپ دوم با اصلاحات و اضافات. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۱

- معتمدنژاد، کاظم. وسایل ارتباط جمعی و خبری. تهران: مؤسسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی، ۱۳۴۸،

- معتمدنژاد، کاظم. وسایل ارتباطی وخبری (ارتباطات ووسایل ارتباطی). تهران: مؤسسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی، بدون تاریخ، ۳ ج.

مرحوم دكتر معتمدنژاد بيش از 70 مقاله علمي به مجامع بين المللي و يا مجلات ارائه داده و يا خود در تشكيل سمينارها و كنفرانس هاي علمي نقش مهمي داشته است. مرحوم دكتر معتمدنژاد در سال تحصيلي 1374-1373 به عنوان استاد نمونه دانشگاه هاي كشور از دست رياست جمهوري وقت لوح تقدير دريافت كرده است. همچنين در سال 1384 و براساس مصوبه هيئت دولت نشان درجه يك دانش را از دستان رئيس جمهوري وقت دريافت كرده است.

پروفسور معتمدنژاد در روز پنج شنبه 14 آذر ماه 1392 بعد از يك دوره طولاني بيماري در سن 81 سالگي در تهران درگذشت.