دکتراحمد حامی پدر مهندسی عمران ایران

احمد حامی پدر علم عمران ایران در سال ۱۲۸۶ شمسی در یکی از محله های قدیمی تهران در خانواده ای متدین به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مدارس توفیق و حسینیه گذراند و سپس تحصیلات متوسطه را در دبیرستان دارالفنون به پایان رساند . پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه در سال ۱۳۰۸ با شرکت در آزمون اعزام به خارج به همراه نخستین گروه محصلان عازم برلین شد . احمد حامی پس از یک سال از رفتن به شهر برلین به تهران بازگشته و سپس راهی کشور سوییس می شود. تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه زوریخ در رشته مهندسی راه و ساختمان با درجه ممتاز به پایان برده و در سال ۱۳۱۵ به ایران باز می گردد. همزمان با گذرانیدن دوران خدمت نظام وظیفه، در سمت ریاست راه استان مشغول به فعالیت می شود.
دانشکده فنی دانشگاه تهران و در سال ۱۳۱۶ به دعوت استاد علی اکبر حکمت، همزمان با فعالیت در وزارت راه (وزارت راه و شهرسازی کنونی)، تدریس در دانشکده فنی دانشگاه تهران را که دو سال قبل از مراجعت او به کشور یعنی در سال ۱۳۱۳تاسیس شده بود را آغاز می کند. پایه گذاری دانشکده فنی در محل کنونی آن به همت استاد حامی و جمعی دیگر از استادان آن زمان بوده است؛ چرا که قبل از آن این دانشکده در طبقه فوقانی دارالفنون در خیابان ناصرخسرو قرار داشت. استاد حامی با ۴۶ سال تدریس در این دانشکده یکی از وفادارترین استادان دانشگاه تهران محسوب می شود. استاد حامی علاوه بر دانشگاه تهران، در دانشگاه های پلی تکنیک (امیرکبیر)، دانشگاه تبریز و دانشگاه فارابی اصفهان نیز به تدریس اشتغال داشته است.
آثار استاد حامی
همکاری و مشارکت استاد حامی در ساخت و راه اندازی بسیاری از راه ها، پل ها، راه های آهن، فرودگاه ها، بنادر و... ستودنی است. از این حیث و به خاطر تسلط او به راه های کشور باعث شده تا وی را پدر راه های ایران بنامند. او در کنار تالیفات مهندسی، در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران نیز دست به قلم برده که در آنها بیشتر تاریخ نویسان غربی را مورد انتقاد قرار داده است. تالیفات مهندسی او را می توان در سه گروه مصالح ساختمانی، راهسازی و مهندسی ساختمان تقسیم بندی کرد. مهندس حامی در زمینه مصالح ساختمانی، چند کتاب از خود به جا گذاشته که سیمان ، مصالح ساختمان و نسوز ازجمله آنها هستند.کتاب آسفالت گوگردی ، راه های ایران در گذشته و آینده ، روسازی آسفالتی خیابان های تهران و ماشین های متراکم کننده زمین های خرده سنگی از جمله کتاب های او در زمینه راه سازی به شمار می آیند. استاد حامی در زمینه مهندسی ساختمان هم دو کتاب به چاپ رسانده که برآورد ساختمان ها یکی از آنهاست.
اما شمار کتابهای تاریخی مهندس حامی هشت جلد است که آب یابی، آب رسانی، آب یاری، آب سنجی در ایران باستان ، سفر جنگی اسکندر مقدونی به درون ایران و هندوستان بزرگترین دروغ تاریخ است و هلنیسم دروغی بزرگ درباره فرهنگ ملتی کوچک از جمله ای آثار او می باشند.
احمد حامی در سال 1355فعالیت در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن را شروع و بعداً با سمت مشاور عالی ساختمان و مصالح ساختمانی تحقیقات وسیعی در زمینه مصالح ساختمانی ارایه کرده است.

برخی از پروژه های تحقیقاتی که با نظارت مهندس حامی در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن انجام شد، عبارتند از: کند گیر کردن زمان گیرش گچ با استفاده از افزونه های مختلف، سیمان بنایی، بررسی و مطالعه ملات های متداول در ایران، تهیه نوعی مصالح جدید از سنگ تراس و آهک، استفاده از سیلیس میکرونی در ساخت بتن با مقاومت بالا، آجرهای ماسه آهکی، کاهش سختی آب با استفاده از گرد سنگ تراس، آجر، شفته آهکی، آسفالت گوگردی و....

احمد حامی در بنیانگذاری سازمان برنامه و بودجه سابق (سازمان مدیریت و برنامه ریزی فعلی) همکاری تاثیرگذاری داشته است.
استاد حامی در بسیاری از مقالات خود طرح های پیشنهادی مفیدی در زمینه مهندسی راه و ساختمان ارایه داده که کوتاه کردن راه شمال، نامناسب بودن راه هراز، آباد کردن خوزستان و... از آن جمله اند. مهندس احمد حامی تعداد ۲۳ اثر منتشر نشده گزارش و مقاله منتشر نشده دارد که نسخه ای از این نوشته ها در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن نگهداری می شود. عناوین تعدادی از این او عبارتند از: صنعت سیمان کشور ، خشت گلی و گل آهکی ، سنگ های گرانبها ، آجر سفالی، آجر جوش و آجر نسوز ، درباره بتن کفی ، سنگ شناسی ، راهداری و....
درباره زندگی، آثار و مراسم بزرگداشت استاد حامی، مقالات و گزارش های متنوعی در نشریات مختلف به چاپ رسیده است که در برخی از آنها حتی از او به پدر مهندسی ایران نیز یاد شده است.
استاد احمد حامی در روز جمعه ۷ بهمن ماه سال ۱۳۷۹ دار فانی را بدرود گفت.

برگرفته شده از سایت علمی دانشجویان ایران بزرگان رشته عمران به آدرس اینترنتی :

www.daneshju.ir/forum/archive/index.php/t-138037.html