پروفسور محسن هشترودی: ریاضی دان

محسن هشترودی در ۲۲ دی ۱۲۸۶ چشم به جهان گشود.محسن هشترودی تحصیلات دبستانی خود را در مدرسه‌های سیروس و اقدسیه در شهر تبریز به پایان برد. و سپس برای ادامه تحصیل در دارالفنون به تهران آمد در سن 13 سالگی شروع به آموزش زبان فرانسه کرد. در سال 1308 از طرف وزارت فوائد عامه برای تحصیل در رشته پزشکی به اروپا اعزام شدپس از سه سال تحصیل در رشته پزشکی به ایران بازگشت و در سال 1311 به دارالمعلمین مرکزی( دارالمعلمین مرکزی بعدها دانشسرای عالی و سپس دانشگاه تربیت معلم نامیده شد) وارد شد. بعد از فارغ التحصیلی از دانشسرای عالی با درجه ممتاز و به عنوان شاگرد اول در سال 1312 بهمراه دومین گروه فارغ التحصیلان به کشور فرانسه عزیمت کرد.

 محسن هشترودی در سال ۱۳۱۴ با درجه کارشناسی در رشته ریاضیات از دانشگاه سوربون فارغ‌التحصیل شد. سپس با سرپرستی پروفسور الی کارتان در همان دانشگاه به پژوهش در زمینه هندسه دیفرانسیل پرداخت و مدرک دکترای خود را در رشته ریاضیات در سال ۱۳۱۶ دریافت کرد.

محسن هشترودی پس از بازگشت به ایران به عنوان استادیار در دانشکده علوم دانشسرای عالی به کار مشغول شد.

در سال ۱۳۲۰ کرسی استادی دانشسرای عالی را دریافت کرد. در سال 1322 کرسی مکانیک تحلیلی گروه آموزشی ریاضی دانشگاه تهران را اخذ کرد.

در سال ۱۳۳۰ به مقام ریاست دانشگاه تبریز رسید، و در سال ۱۳۳۶ به عنوان رئیس دانشکده علوم دانشگاه تهران انتخاب شد. از مهمترین فعالیت های علمی پروفسور هشترودی همراه با تدریس می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

- حضور در کنگره بین المللی ریاضی دانان آمستردام بعنوان نماینده دانشگاه تهران

- حضور در کنگره بین المللی ریاضی دانان هاروارد به عنوان نماینده دانشگاه تهران.

- تدریس در ترم پاییزه دانشگاه هاروارد.

- انجام مصاحبت و گفتگوهای پی در پی با انشتین در این ایام

- ایراد سخنرانی در کنگره طوسی در دانشگاه تهران

- میزبانی چند روزه از ریاضی دان برجسته مقیم آمریکا (زاریسکی) در منزل خود.

- حضور در کنگره بین المللی ریاضی دانان زبان لاتین در شهر نیس فرانسه.

-سخنرانی در باب (تجسم و تصویر) به دعوت بدیع الزمان فروزانفر نایب رییس انجمن ایرانی فلسفه و علوم انسانی دانشکده معقول و منقول.

- ایراد سخنرانی در کنگره آزادی و فرهنگ تحت عنوان "تاثیر علوم در ادبیات و هنر"

- حضور در کنگره بین المللی ریاضی دانان در شهر ادینبورگ انگلستان و گفتگو با بزرگانی مثل برتراند راسل.
-حضور در کنگره بین المللی ژئومتری در صوفیه.

- حضور در اولین کنفرانس ریاضی کشور.

- اخذ لوح استاد ممتازی دانشگاه تهران.

- حضور در دومین کنفرانس ریاضی کشور.

-حضور در سومین کنفرانس ریاضی کشور.

- ایراد سخنرانی در کنگره تحقیقات ایرانی در دانشگاه تهران.

پروفسور هشترودی مطرح کننده یوفوها و کسی که به شوروی سابق کمک کرد زمانی که سفینه یوری گاگارین داشت از مسیر منحرف می‌شد. سفینه با محاسبات پروفسور به مسیر خود باز گشت. این دانشمند بزرگ بیش از صد مدال جهانی دارد. بطور خلاصه می‌توان ویژگیهای پروفسور هشترودی که از عوامل اصلی موفقیت او بودن را چنین فهرست نمود:

- وارستگی و ساده زیستی که از پدر خود به ارث برده بود.

- سخت کوشی و تلاش مستمر.

- توجه به ذوق و استعداد خود در انتخاب رشته تحصیلی.

- توجه و تمرکز عمیق بر روی موضوع مورد نظرخود و بی توجهی نسبت به موضوعات باز دارنده.

- حافظه قوی و استفاده بهینه از آن

- نظم در کارهایی که می‌پذیرفت.

- ارج گذاشتن به انسان در کل و توجه خاص به معلمان و جوانان ، نازک دلی و احساسی پاک و لطیف داشتن.

تالیفات:
جهان اندیشه و هنر

دانش و هنر

نظریه اعداد

سایه ها (مجموعه شعر)

سیر اندیشه بشر

از مکانیک کلاسیک تا مکانیک کوانتمیک

 سوابق اجرایی

- پذیرش ریاست اداره تعلیمات متوسطه اداره فرهنگ تهران.

- دریافت امتیازهفته نامه "نامه کانون ایران" از شورای عالی فرهنگ.

- حضور فعال در اعتراض و اعتصاب استادان و دانشجویان دانشگاه تهران برای استقلال دانشگاه از وزارت معارفه.

- راه اندازی و هدایت مجمع فلسفی با عضویت اشخاصی چون امیر حسین آریان پور، ابوالحسن فروغی، حسینعلی راشد و

- عضویت در موسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه پرینستون آمریکا به درخواست ریاست دانشگاه پرفسور اوپن هایمر.

- انتخاب به ریاست دانشکده علوم برای یک دوره 3 ساله از طرف شورای استادان دانشکده.

- عدم پذیرش پیشنهاد رییس موسسه تحقیقاتی (کالج دو فرانس) مبنی بر همکاری

 - ارائه طرح و پیشنهاد تاسیس کانون فارغ التحصیلان دانشکده علوم.

- هدایت سازمان صنفی دانشجویان و عهده داری مسئولیت آن به مدت 3 سال.

- تلاش بسیار و مستمر برای تصویب تبصره الحاقی به قانون استخدام مهندسان و فارغ التحصیلان رشته های علوم.

عضویت در انجمن اتحادیه بین المللی فضا به پیشنهاد رئیس انجمن.

- راه اندازی دوره فوق لیسانس ریاضی در ایران.

- قبول عهده داری ریاست هیات تحریریه نشریه فرهنگی، علمی و هنری کتاب هفته با همکاری منوچهر آتشی و احمد شاملو.

- ارائه پیشنهاد تشکیل انجمن ریاضی و انجمن معلمان ریاضی به مفهوم عام به مدیر مجله یکان

. انتصاب بعنوان ریاست هیات امناء و شورای نویسندگان مجله فضا

. عضویت در هیات امناء مدرسه عالی علوم اداری و بازرگانی قزوین وابسته به وزارت علوم و آموزش عالی بمدت 3 سال

قبولی پیشنهاد ریاست کانون فضایی ایران

پروفسور هشترودی در سال 1355 بر اثر ایست قلبی در 13 شهریور ماه جان به جان آفرین تسلیم و در 17 شهریور از مسجد دانشگاه تهران تا بهشت زهرا تشییع و اینچنین جاودانه شد.

 منبع:
دانشنامه فارسی ویکی پدیا

جام جم آنلاین

شبکه ملی رشد